راهنمای کامل برای انواع USB: از USB 1.0 تا USB 4.0

در دنیای امروز که دستگاه‌های دیجیتال نقش پررنگی در زندگی ما دارند، اتصال سریع و آسان بین آنها اهمیت بالایی پیدا کرده است. یکی از پرکاربردترین و شناخته‌شده‌ترین انواع پورت کامیپوتر، USB یا درگاه همه کاره سریال است که تقریبا در همه چیز، از کامپیوتر و گوشی گرفته تا فلش مموری و پرینتر، دیده می‌شود. اما USB فقط یک نوع ندارد، در طول سال‌ها نسخه‌ها و کانکتورهای مختلفی از آن معرفی شده که هر کدام قابلیت‌ها و سرعت‌های متفاوتی دارند. در این مقاله بررسی می‌کنیم که usb چیست؟ انواع usb کدام است و چه ویژگی‌هایی دارند؟

usb چیست ؟

usb مخفف Universal Serial Bus است و یک استاندارد جهانی برای اتصال، انتقال داده و تامین برق بین دستگاه‌های دیجیتالی به شمار می‌رود. این فناوری از اواخر دهه ۹۰ میلادی معرفی شد تا جایگزین درگاه‌های قدیمی و متنوع شود. امروزه تقریبا در تمام دستگاه‌های دیجیتال مانند کامپیوتر، لپ تاپ، گوشی، پرینتر، فلش، هارد اکسترنال، کیورد، ماوس و حتی شارژرها به کار می‌رود.

انواع usb 

انواع کانکتورهای usb در طی سال‌ها برای پاسخ به نیازهای مختلف سخت‌افزاری و طراحی دستگاه‌ها، در اشکال و اندازه‌های مختلفی تولید شده‌اند. از کانکتورهای بزرگ و مستطیلی شکل مانند usb type-A که در لپ تاپ‌ها و فلش مموری‌ها کاربرد دارد، تا کانکتورهای بسیار کوچک و دوطرفه مانند usb type-c که امروزه در گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و لپ‌تاپ‌های جدید استفاده می‌شود. هر نوع از این کانکتورها طراحی خاص خود را دارد و برای دستگاه‌های متفاوتی مناسب است. در ادامه با رایج‌ترین انواع یو اس بی آشنا می‌شویم:

USB Type-A

قدیمی‌ترین و رایج‌ترین انواع تایپ usb است که تقریبا همه ما آن را در لپ‌تاپ‌ها، کیس‌ها، تلویزیون‌ها، کنسول‌های بازی، فلش مموری‌ها و بسیاری از دستگاه‌های الکترونیک دیده‌ایم. این کانکتور به شکل مستطیلی طراحی شده و فقط از یک جهت وارد پورت می‌شود. Type-A بیشتر در سمت دستگاه میزبان مانند کامپیوتر یا شارژر قرار می‌گیرد و با نسخه‌های مختلف usb از جمله ۱.۱، ۲.۰ و ۳.۰ سازگار است.

USB Type-B

usb Type-B بیشتر در دستگاه‌های جانبی مانند پرینترها، اسکنرها و برخی هاردهای اکسترنال قدیمی استفاده می‌شد. این کانکتور مربعی شکل با لبه‌های بالایی زاویه‌دار است و معمولا در سمت دستگاه جانبی قرار دارد، نه سمت کامپیوتر. اگرچه در سال‌های اخیر کمتر استفاده می‌شود اما هنوز در بعضی از تجهیزات صنعتی و اداری دیده می‌شود.

Mini Usb

mini usb یکی از کانکتورهای کوچکتر usb است که بیشتر در دوربین‌های دیجیتال، دستگاه های Mp3 Player و گجت‌های قابل حمل قدیمی دیده می‌شد. این نوع کانکتور نسبت به نوع Micro بزرگتر است و امروزه تقریبا منسوخ شده، هر چند هنوز در برخی تجهیزات خاص ممکن است وجود داشته باشد.

Micro Usb

جایگزین mini usb شد و تا چند سال پیش، رایج‌ترین نوع کانکتور در گوشی‌های هوشمند اندرویدی، هدفون‌های بلوتوث، پاوربانک‌ها و دستگاه‌های قابل حمل بود. این کانکتور کوچک، باریک و سبک است. اما برخلاف usb-c، فقط از یک جهت وارد می‌شود. این مدل از انواع یو اس بی در نسخه‌های ۲.۰ و ۳.۰ موجود است.

USB Type-C

جدیدترین و پیشرفته‌ترین انواع USB است که امروزه در بیشتر دستگاه‌های مدرن مثل لپ تاپ، گوشی، تبلت، مانیتور و حتی کارت گرافیک به کار می‌رود. این کانکتور کوچک، دوطرفه و بسیار قدرتمند است. به طوری که علاوه بر انتقال داده و شارژ سریع، توانایی انتقال تصویر را هم دارد. این کابل در حال تبدیل شدن به استاندارد جهانی است.

مطالعه بیشتر: تایپ سی چیست

انواع استاندارد USB

با اینکه انواع کابل usb ممکن است از نظر ظاهری شبیه هم باشند، اما نسخه داخلی آنها می‌تواند تفاوت زیادی در سرعت انتقال داده، کیفیت عملکرد و حتی توان شارژدهی ایجاد می‌کند. در طول سال‌ها، نسخه‌های مختلفی از USB معرفی شده‌اند که هر یک با سرعت بیشتر و امکانات پیشرفته‌تر همراه بودند. در ادامه این نسخه‌ها را به تفکیک بررسی می‌کنیم:

USB 1.0 و USB 1.1

اولین نسخه USB بود که در اواخر دهه ۹۰ میلادی به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت. سرعت بسیار پایینی داشت و فقط برای صفحه کلید، ماوس، چاپگر و دستگاه‌های ذخیره سازی مناسب بود. البته این نسخه‌ها سال‌هاست که در بازار وجود ندارند.

USB 1.0: در سال ۱۹۹۶ با سرعت انتقال اطلاعات ۱.۵ مگابیت بر ثانیه (مگابیت بر ثانیه) معرفی شد.

USB 1.1: در سال ۱۹۹۸ با سرعت انتقال داده ۱۲ مگابیت بر ثانیه عرضه شد.

USB 2.0

USB 2.0، که در سال ۲۰۰۰ معرفی و باعث گسترش واقعی یو اس بی شد، با سرعت انتقال داده‌ سریع‌تر و مدیریت بهتر انرژی بر روی USB 1.x بهبود یافت و همچنان در بسیاری از دستگاه‌ها و فلش‌ها دیده می‌شود. سرعت مناسب انتقال ۴۸۰ مگابیت بر ثانیه و هزینه تولید پایین باعث محبوبیت آن شد. از جمله کاربردهای آن می‌توان به فلش، پرینتر ماوس، کیبورد، دوربین دیجیتال و … اشاره کرد.

USB 3.x

این نسخه‌ها نسبت به USB2.0 جهش بزرگی در سرعت انتقال داده، توان شارژدهی و کارایی کلی دارند. کانکتورهای usb3.x می‌توانند از نوع سنتی type-A باشند یا از نوع usb-c که کوچک‌تر و دوطرفه است. 

• USB 3.0 (SuperSpeed USB)

USB 3.0 که در سال ۲۰۰۸ معرفی شد، سرعت قابل توجهی را نسبت به USB 2.0 افزایش داد و آن را برای برنامه‌های انتقال داده با سرعت بالا ایده آل کرد. این مدل از انواع usb که به رنگ آبی در دستگاه‌های مشخص است سرعت انتقال تا ۵ گیگابیت بر ثانیه دارد و در بسیاری از هاردهای اکسترنال و دستگاه‌های ذخیره سازی پرسرعت به کار می‌رود.

• USB 3.1

USB 3.1 که در سال ۲۰۱۳ معرفی شد، سرعت USB 3.0 را دو برابر کرد و کانکتور برگشت پذیر USB Type-C را معرفی کرد. سرعت انتقال این یو اس بی تا ۱۰ گیگابیت برثانیه افزایش یافت.

• USB3.1 Gen2

نسخه بروزتر USB3.0 که دوبرابر سرعت و قابلیت‌های بیشتری داشت. اغلب در دستگاه‌های جدید با پورت‌های USB-C دیده می‌شود. سرعت انتقال آن تا ۱۰ گیگابیت بر ثانیه است و در کارت گرافیک اکسترنال، هارد SSD اکسترنال و کارت گرافیک اکسترنال کاربرد دارد.

• USB 3.2

نسخه‌ای که پهنای باند را از طریق کانال‌های دوگانه افزایش داد. بیشتر در دستگاه‌های پرسرعت حرفه‌ای دیده می‌شود. سرعت آن تا ۲۰ گیگابیت برثانیه افزایش پیدا کرد و در لپ تاپ های حرفه‌ای، ssdهای NVMe اکسترنال کاربرد دارد.

USB4

جدیدتین نسل از انواع usb که به طور مستقیم با استاندارد Thunderbolt3 هماهنگ شده و قدرتی فراتر از تمام نسخه‌های قبلی دارد. برای انتقال تصویر، داده و شارژ حرفه‌ای طراحی شده است. سرعت انتقال آن تا ۴۰ گیگابیت برثانیه است و از Thunderbolt3 و Displayport پشتیبانی می‌کند و قابلیت انتقال همزمان ویدیو، دیتا و برق را دارد. کابل usb4.0 فقط با کانکتور usb-c عرضه می‌شود. 

سخن پایانی

در مجموع آشنایی با انواع usb و نسخه‌های مختلف آن به شما کمک می‌کند تا هنگام خرید یا استفاده از کابل‌ها و پورت‌های یو اس بی، انتخابی هوشمندانه و متناسب با نیاز خود داشته باشید. چه به دنبال انتقال سریع داده باشید چه شارژ پرقدرت یا اتصال به نمایشگرهای پیشرفته، دانستن تفاوت‌ها میان تایپ سی، type-A یا نسخه‌های ۳ و ۴ می‌تواند تاثیر زیادی در کیفیت تجربه شما داشته باشد. با توجه به روند پیشرفت فناوری، امروزه استفاده از usb-c و نسخه‌های جدیدتر usb نه تنها سرعت و کارایی بالاتری دارد، بلکه آینده نگرانه تر و سازگار با تجهیزات نوین دیجیتال است.

سوالات متداول

• تفاوت USB2.0 و USB3.x چیست؟

usb3.x سرعت بسیار بیشتری نسبت به usb2.0 دارد. همچنین پورت‌های usb3 معمولا رنگ آبی یا فیروزه ای دارند و توان شارژدهی و انتقال دیتای آنها مناسب دستگاه‌های حرفه‌ای‌تر است.

• آیا usb-c همان usb3.0 است؟

خیر. usb-c یک نوع کانکتور است. در حالی که usb3.0 یک نسخه از استاندارد انتقال داده است. یک کابل usb-c ممکن است نسخه ۲.۰، ۳.۰، ۳.۲ یا حتی usb4 را پشتیبانی کند. پس نباید این دو مفهوم را یکی دانست.

• چگونه بفهمیم دستگاه من از usb پرسرعت پشتیبانی می‌کند؟

معمولا دستگاه‌هایی که از usb3.x یا usb4 پشتیبانی می‌کنند، پورت‌هایشان آبی یا مشکلی براق است یا در کنارشان علامت‌هایی مانند ss نوشته شده است. همچنین از تنظیمات سیستم یا دفترچه راهنمای دستگاه اطلاعات دقیقتری مشخص می‌شود.