علت کند شدن حافظه ssd و تاثیر آن روی عملکرد سیستم

چرا حافظه ssd کند می شود؟ علت کند شدن حافظه ssd و رفع مشکل آن

حافظه‌های SSD به دلیل سرعت بالا و عملکرد پایدارشان، جایگزین مناسبی برای هارددیسک‌های سنتی هستند. بااین‌حال، بسیاری از کاربران پس از مدتی با مشکل کاهش سرعت این حافظه‌ها مواجه می‌شوند. شناخت علت کند شدن حافظه SSD  می‌تواند به شما کمک می‌کند تا عملکرد بهینه سیستم خود را حفظ کنید. در این مقاله، توضیح می‌دهیم که چرا حافظه SSD کند می شود و به بررسی جامع راه‌حل‌های عملی برای رفع آن می‌پردازیم.

علت کند شدن حافظه SSD

درایو  SSDمانند هر قطعه سخت‌افزاری دیگر، در طول زمان ممکن است دچار کاهش کارایی شود. شناخت علت کند شدن حافظه  ssd اولین قدم برای حل این مشکل است. عوامل متعددی می‌توانند بر سرعت نوشتاری و خواندن اطلاعات در SSD تأثیر بگذارند.

• یکی از اصلی‌ترین دلایل کندشدن SSD، پرشدن کامل فضای ذخیره‌سازی است. وقتی SSD به ظرفیت کامل خود نزدیک می‌شود، سرعت نوشتاری آن به‌شدت کاهش می‌یابد. توصیه می‌شود همیشه حداقل ۱۰ تا ۲۰ درصد از فضای SSD را خالی نگه دارید.
• حافظه RAM ناکافی نیز می‌تواند تأثیر منفی بر عملکرد SSD داشته باشد. سیستم‌عامل برای مدیریت کارآمد عملیات خواندن و نوشتن به حافظه موقت کافی نیاز دارد و کمبود RAM باعث می‌شود فشار بیشتری به SSD وارد شود.
• غیرفعال‌بودن حالت AHCI یکی دیگر از مشکلات رایج است. زمانی که SSD در حالت IDE قدیمی کار می‌کند، نمی‌تواند از قابلیت‌های پیشرفته خود استفاده کند و سرعت آن به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.
• دستور TRIM نقشی حیاتی در حفظ عملکرد بهینه SSD دارد. این دستور به سیستم‌عامل اجازه می‌دهد بلوک‌های حذف‌شده را به SSD اطلاع دهد تا بتواند آن‌ها را پاک‌سازی کند. غیرفعال‌بودن این دستور یکی از مهم‌ترین دلایل کندی SSD به شمار می‌رود.
• فریمور قدیمی SSD نیز می‌تواند منجر به مشکلات عملکردی شود. سازندگان به‌طور مرتب فریمورهای جدیدی را برای رفع باگ‌ها و بهبود کارایی منتشر می‌کنند و عدم به‌روزرسانی می‌تواند سرعت را تحت‌تأثیر قرار دهد.
• آلودگی به ویروس و بدافزارها نیز می‌تواند سرعت SSD را کاهش دهد. این برنامه‌های مخرب با ایجاد عملیات خواندن و نوشتن غیرضروری، منابع سیستم را مصرف می‌کنند.

علائم کند شدن اس اس دی

شناخت علائم کندی SSD به شما کمک می‌کند تا زودتر متوجه مشکل شوید و اقدامات لازم را انجام دهید. افزایش زمان بوت‌شدن سیستم یکی از اولین نشانه‌هاست. اگر کامپیوتر شما قبلا در چند ثانیه بوت می‌شد و حالا این فرایند چند دقیقه طول می‌کشد، به احتمال زیاد، SSD شما دچار مشکل شده است.

• کندی در بازشدن برنامه‌ها و فایل‌ها علامت دیگری است. اگر SSD شما کند شده باشد، برنامه‌هایی که قبلا فورا اجرا می‌شدند، حالا ممکن است پس از چندین ثانیه یا حتی بیشتر اجرا شوند.
• هنگ‌کردن مکرر سیستم و پاسخ‌ندادن برنامه‌ها نیز می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات SSD باشد. این موضوع به‌ویژه هنگام کار با فایل‌های بزرگ یا اجرای چند برنامه به‌طور هم‌زمان مشهودتر است.
• کاهش سرعت انتقال فایل‌ها یکی دیگر از علائم مهم است. انجام تست سرعت  SSD به‌صورت منظم می‌تواند به شما کمک کند این کاهش سرعت را به‌موقع تشخیص دهید.
• پیام‌های خطا یا هشدارهای مربوط به SSD، صداهای غیرعادی و افزایش دمای غیرطبیعی درایو از دیگر نشانه‌های احتمالی هستند.

چگونه SSD کند شده را درست کنیم؟

خوشبختانه، راه‌حل‌های متعددی برای افزایش سرعت SSD  وجود دارند که می‌توانید آن‌ها را به‌راحتی اجرا کنید. در این بخش، شما را با ۶ راه‌حل آشنا می‌کنیم.

بررسی دستور TRIM

دستور TRIM یکی از مهم‌ترین عوامل در حفظ عملکرد بهینه SSD است. برای بررسی وضعیت TRIM، ابتدا Command Prompt  را با دسترسی مدیر  (Run as Administrator   باز کنید. سپس دستور  fsutil behavior query DisableDeleteNotify را بنویسید و Enter را بزنید. اگر نتیجه عدد ۰ باشد، یعنی TRIM  فعال و اگر ۱ باشد، غیرفعال است. برای فعال‌سازی TRIM، دستور fsutil behavior set DisableDeleteNotify 0 را وارد کنید و Enter را بزنید. این کار می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر بهبود عملکرد SSD داشته باشد.

بهینه سازی درایورها

بهینه‌سازی درایورها به معنای به‌روزرسانی یا نصب صحیح درایورهای سخت‌افزاری سیستم به‌ویژه درایور کنترلر SATA یا NVMe است. هدف از انجام این کار این است که درایو ssd بتواند با سیستم در بالاترین سطح سازگاری و کارایی کار کند. نصب آخرین نسخه درایور کنترل AHCI، حذف درایورهای ناسازگار و بررسی Device Manager برای خطاها از روش‌های بهینه‌سازی درایورها محسوب می‌شوند.

بررسی حالت AHCI

حالت AHCI (Advanced Host Controller Interface) امکان عملکرد سریع‌تر SSD را فراهم می‌کند. برای فعال‌سازی AHCI، Command Prompt را با دسترسی مدیر باز کنید. دستور bcdedit /set {current} safeboot minimal را بنویسید و Enter بزنید. در BIOS، حالت AHCI را فعال کنید و پس از ذخیره تغییرات، از آن خارج شوید. دوباره Command Prompt را با دسترسی مدیر باز و دستور bcdedit /deletevalue {current} safeboot را اجرا کنید. سیستم را ری‌استارت کنید تا درایورهای AHCI به‌طور خودکار نصب شوند.

غیرفعال کردن بهینه سازی VGA

گاهی اوقات VGA داخلی (Onboard VGA) می‌تواند بر عملکرد سیستم تأثیر منفی بگذارد. برای غیرفعال‌کردن آن، سیستم را ری‌استارت کنید و وارد BIOS شوید. به بخش Advanced BIOS  Settings  بروید و به دنبال گزینه Onboard VGA بگردید. آن را روی Disable تنظیم و تغییرات را ذخیره کنید.

بررسی پورت و کابل SATA

مادربوردهای امروزی معمولا دارای پورت‌های SATA 3Gbps و SATA 6Gbps هستند. سرعت پورت تأثیر مستقیمی بر عملکرد SSD دارد. برای شناسایی پورت‌های مختلف، به دفترچه راهنمای مادربورد خود مراجعه کنید. مادربوردهایی با چیپست Intel معمولا دارای کنترلر SATA اینتل هستند. سریع‌ترین پورت را شناسایی و حتما SSD خود را به آن متصل کنید. کیفیت و وضعیت کابل SATA نیز اهمیت زیادی دارد. کابل‌های پاره، فرسوده یا با کیفیت پایین می‌توانند سرعت انتقال داده را کاهش دهند. مطمئن شوید که کابل در وضعیت خوبی است و کابل‌های خود را فقط از برندهای معتبر خریداری کنید. همچنین مطمئن شوید که کابل به‌درستی وصل شده است و اتصال شل نیست. کابل را دربیاورید و دوباره در پورت قرار دهید تا از این موضوع مطمئن شوید.

بروزرسانی سیستم عامل

علاوه بر به‌روزرسانی سیستم‌عامل ویندوز یا مک‌اواس خود، سیستم‌عامل خود SSD را نیز به‌روز نگه دارید. پس از شناسایی مدل دقیق و نسخه فریمور فعلی SSD خود، به وب‌سایت سازنده مراجعه و آخرین نسخه فریمور را دانلود کنید. بیشتر سازندگان ابزارهای ویژه‌ای برای به‌روزرسانی فریمور ارائه می‌دهند که فرایند را ساده می‌کنند. قبل از به‌روزرسانی فریمور، حتما از داده‌های مهم خود نسخه پشتیبان تهیه کنید.

بهینه سازی SSD

بهینه‌سازی منظم SSD برای حفظ عملکرد بهینه ضروری است. از منوی Start، گزینه Disk Cleanup را پیدا و اجرا کنید. پس از کلیک روی SSD  خود، OK را بزنید تا فرایند شروع شود. فایل‌های زاید و موقتی را که در این فرایند شناسایی می‌شوند، از بین ببرید. سپس در منوی Start عبارت «defrag» را جست‌وجو و گزینه «Defragment and Optimize Drives» را انتخاب کنید. در مرحله بعدی، روی SSD و سپس روی دکمه Optimize بزنید.

سخن پایانی

عوامل مختلفی از جمله پرشدن فضا، غیرفعال‌بودن TRIM و فریمور قدیمی، می‌توانند علت کند شدن حافظه SSD  باشند. شناخت این مشکلات و اقدام به‌موقع برای رفع آن‌ها، می‌تواند عمر و عملکرد SSD شما را به‌طور قابل‌توجهی بهبود بخشد. همچنین انجام منظم تست سرعت اس اس دی به شما کمک می‌کند اقدامات پیشگیرانه را قبل از بروز مشکلات جدی انجام دهید. اگر پس از انجام تمام راه‌حل‌های ذکرشده در این مطلب همچنان با مشکل کندی SSD مواجه هستید، ممکن است زمان تعویض آن فرارسیده باشد. به یاد داشته باشید که SSD عمر محدودی دارد و پس از تعداد مشخصی از چرخه نوشتن، کارایی آن کاهش می‌یابد. بااین‌حال، با مراقبت مناسب و بهینه‌سازی صحیح، می‌توانید سال‌ها از عملکرد بهینه SSD خود بهره‌مند شوید.

سؤالات متداول

• چند وقت یک بار باید تست سرعت SSD انجام دهم؟

توصیه می‌شود حداقل هر سه ماه یک‌بار تست سرعت SSD را انجام دهید تا از عملکرد بهینه آن اطمینان حاصل کنید. اگر مشکلی مشاهده کردید، فورا تست کنید تا علت را بیابید.

• آیا پر بودن SSD واقعا باعث کند شدن آن می شود؟

بله، کاملا صحیح است. وقتی SSD بیش از ۷۵ الی ۸۰ درصد پر شود، سرعت نوشتاری آن به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.

• آیا Defrag کردن SSD لازم است؟

خیر، Defragmentation برای SSD نه‌تنها لازم نیست، بلکه می‌تواند به آن آسیب برساند. به‌جای آن، دستور TRIM را فعال کنید.