trim چیست و چگونه کار می کند؟

درایوهای حالت جامد یا همان ssdها به دلیل سرعت بالا و عملکرد بی‌نظیرشان به یکی از پرکاربردترین انواع حافظه تبدیل شده‌اند. اما برای اینکه این سرعت در طول زمان حفظ شود، نیاز به فناوری‌هایی مانند Trim وجود دارد. اگر برایتان سوال شده که trim چیست و چه نقشی در عملکرد ssd دارد، این مقاله به شما کمک می‌کند تا با این قابلیت مهم آشنا شوید و از آن برای بهینه سازی سیستم خود استفاده کنید.

 trim چیست؟

TRIM فرمانی است که به سیستم عامل کمک میکند تا دقیقاً بداند داده‌هایی که می‌خواهید منتقل یا حذف کنید در کجا ذخیره می‌شوند. این دستور به سیستم عامل اجازه می‌دهد تا به حافظه ssd اطلاع دهد که کدام بلوکهای داده دیگر مورد نیاز نیستند و میتوانند حذف شوند یا برای بازنویسی به عنوان رایگان علامت گذاری شده‌اند.

به عبارت دیگر، هر زمان که دستور حذف توسط کاربر یا سیستم عامل صادر می‌شود، دستور TRIM بلافاصله صفحات یا بلوک‌های محل ذخیره فایل‌ها را پاک می‌کند. این بدان معنی است که دفعه بعد که سیستم عامل سعی می‌کند داده‌های جدیدی را در آن منطقه بنویسد، لازم نیست ابتدا منتظر بماند تا آن را حذف کند.

ssd trim برای حفظ عملکرد یک SSD در طول زمان ضروری است و با پاک کردن دوره‌ای بلوک‌هایی از داده‌هایی که دیگر استفاده نمی‌شوند کار می‌کند. داده‌های بریده‌شده همیشه فوراً حذف نمی‌شوند، زیرا یک فرآیند پیچیده تعیین می‌کند که دقیقا چه زمانی این اتفاق بیفتد. اما وقتی این کار را انجام می‌دهد، نه تنها فضای درایو را آزاد می‌کند، بلکه به SSD کمک می‌کند عملکرد بهتری داشته باشد و دوام بیشتری نیز داشته باشد.

مزایای ssd trim چیست؟

SSD TRIM مزایای مهمی را در زمینه عملکرد و افزایش طول عمر تسهیل می‌کند. در ادامه به معرفی مهم‌ترین مزایای ssd trim می‌پردازیم:

• افزایش سرعت نوشتن: trim کمک می‌کند تا اس اس دی بداند کدام بلوک‌ها دیگر حاوی داده‌ی معتبر نیستند و می‌توانند پاک شوند. اینکار باعث افزایش سرعت نوشتن می‌شود.
• کاهش فرسایش و افزایش عمر مفید ssd: اس اس دی‌ها عمر محدودی دارند و تعداد دفعات نوشتن روی سلول‌های حافظه محدود است. trim باعث می‌شود نوشتن روی حافظه بهینه و کمتر انجام شود چون بلاک‌های بی استفاده سریعتر پاک سازی می‌شوند.
• جلوگیری از افت عملکرد در طول زمان: اگر trim غیرفعال باشد، اس اس دی به مرور کند می‌شود چون حافظه‌اش با فایل‌های حذف شده پر باقی می‌ماند و برای نوشتن باید وقت زیادی صرف پاکسازی کند.
• مدیریت بهینه فضای ذخیره سازی: trim کمک می‌کند تا اس اس دی فقط داده‌های معتبر را نگه دارد و بقیه را آزاد کند. این کار باعث استفاده بهینه تر از فضای حافظه می‌شود.
• پایداری سیستم عامل: وقتی سرعت خواندن و نوشتن پایدار بماند، سیستم‌عامل هم بدون تاخیر کار می‌کند و بوت شدن، اجرای برنامه‌ها و انتقال فایل‌ها سریعتر و بدون لگ انجام می‌شود.

چگونه TRIM عملکرد SSD ها را بهبود می بخشد؟

وقتی همه بلوک‌های یک SSD پر می‌شوند، SSD باید شروع به حذف بلوک‌ها و استفاده مجدد از آنها کند که منجر به کاهش سرعت نوشتن می‌شود. این مشکل را می‌توان با TRIM برطرف کرد. در واقع trim ویژگی است که SSD را وادار می‌کند تا بلوک‌های داده‌ای که قبلا استفاده شده را پاک کند. با TRIM، دفعه بعد که سیستم فایل SSD بخواهد روی آن بلوک‌ها بنویسد، از قبل خالی و آماده استفاده هستند.

انجام این فرآیند کمی بیشتر از نوشتن اطلاعات جدید طول می‌کشد، بنابراین استفاده از ssd trim به شما کمک می‌کند تا دستورات نوشتن با سرعت بیشتری انجام شود. در اصل، TRIM جمع‌آوری زباله را کارآمدتر می‌کند، زیرا SSD دیگر نیازی به جستجوی بلوک‌های با داده‌های حذف شده یا انتقال داده‌ها ندارد. این باعث بهبود عملکرد و طول عمر حافظه SSD شما می‌شود.

به عبارت دیگر فرمان TRIM به سیستم عامل این امکان را می‌دهد که پیشگیرانه به SSD اطلاع دهد که کدام صفحات داده در یک بلوک خاص می‌تواند پاک شود و به کنترلر SSD اجازه می‌دهد تا فضای ذخیره سازی موجود برای داده‌ها را به طور موثرتری مدیریت کند. TRIM هرگونه کپی غیرضروری از صفحات داده‌های دور ریخته شده یا نامعتبر را در طول فرآیند جمع آوری زباله برای صرفه جویی در زمان و بهبود عملکرد SSD حذف می‌کند.

برای اینکه TRIM کار کند، سیستم عامل و SSD باید از آن پشتیبانی کنند. به عنوان مثال، در یک محیط ویندوز، هنگامی که یک SSD گزارش می‌دهد که از TRIM پشتیبانی می‌کند، سیستم عامل، یکپارچه سازی دیسک را غیرفعال و TRIM را فعال می‌کند. هنگامی که کاربر فایلی را حذف می‌کند، سیستم عامل، فرمان TRIM را به کنترلر SSD می‌فرستد تا به آن بگوید که در زمان انجام فرآیند جمع آوری زباله، کدام صفحات داده را می‌توان پاک کرد. دستور TRIM و دستور نوشتن به طور مستقل از یکدیگر عمل می‌کنند. کاربر همچنین این گزینه را دارد که دستور TRIM را به صورت دستی آغاز کند یا آن را به صورت روزانه برنامه ریزی کند.

مطالعه بیشتر: ssd چیست؟

مقایسه یکپارچه سازی دیسک و trim

مقایسه ssd trim و یکپارچه سازی (Defragmentation) در واقع مقایسه دو فناوری مختلف برای بهینه سازی عملکرد هارد دیسک‌ها است. با این تفاوت که هر کدام مخصوص یک نوع حافظه هستند. حال برای اینکه بهتر درک کنید trim چیست و چه تفاوتی با defrag دارد، در ادامه به توضیح یکپارچه سازی خواهیم پرداخت.

یکپارچه سازی دیسک سخت یک فرایند نرم افزاری است که باعث مرتب سازی داده‌های ذخیره شده روی هارد دیسک می‌شود تا سرعت دسترسی به اطلاعات افزایش یابد و عملکرد سیستم بهبود پیدا کند. در طول زمان وقتی فایل‌هایی را در هارد ذخیره، حذف یا جابه جا می‌کنیم، داده‌ها به صورت تکه تکه در بخش‌های پراکنده هارد قرار می‌گیرند. این پراکندگی باعث می‌شود هد فیزیکی هارد برای خواندن یک فایل، مجبور شود به مکان‌های مختلف روی دیسک برود و همین باعث کند شدن عملکرد سیستم می‌شود. در فرایند یکپارچه سازی، فایل‌هایی که تکه تکه شده‌اند در کنار هم قرار می‌گیرند و فضاهای خالی بین داده‌ها حذف می‌شوند. در نتیجه فایل‌ها سریعتر خوانده می‌شوند و عمر مفید هاردها افزایش می‌یابد.

بر خلاف هارد دیسک‌ها (HDD)، SSDها قطعات متحرک ندارند، که به آن‌ها اجازه می‌دهد خیلی سریعتر به داده‌ها دسترسی پیدا کنند. در نتیجه، یکپارچه سازی یک SSD غیر ضروری است. در واقع، تلاش برای یکپارچه سازی یک SSD می‌تواند آسیب بیشتری نسبت به سود داشته باشد.

چرا یکپارچه سازی برای SSD توصیه نمی شود؟

یکپارچه سازی برای اس اس دی توصیه نمی‌شود زیرا به طور بالقوه می‌تواند عملکرد و طول عمر ssd را کاهش دهد. این به این دلیل است که SSD‌ها دارای تعداد محدودی از چرخه های نوشتن هستند و یکپارچه سازی می‌تواند بخش قابل توجهی از این چرخه‌ها را مصرف کند و در نتیجه کارایی آن در طول زمان کاهش می‌یابد.

کنترلر SSD به طور یکپارچه محل ذخیره داده‌ها را مدیریت می‌کند و می‌تواند در صورت نیاز در هر سلول آزاد بنویسد. یکپارچه سازی دستی هیچ افزایش عملکرد یا مزیت دیگری را ارائه نمی‌دهد. در واقع، یکپارچه‌سازی یک SSD می‌تواند با ایجاد نوشتن‌های غیرضروری در سلول‌های حافظه با جابه‌جایی داده‌ها، طول عمر آن را کاهش دهد.

سخن پایانی 

با فعال بودن trim، حافظه ssd می‌تواند فضای بلااستفاده را به درستی مدیریت کرده و عملکردی سریع و پایدار داشته باشد. حالا که می‌دانید trim چیست و چه مزایای مهمی دارد، مطمئن شوید که این قابلیت در سیستم شما فعال است تا از طول عمر بیشتر و سرعت بالاتر ssd خود بهره‌مند شوید.

سوالات متداول

• trim چیست و چه تفاوتی با defragmentation دارد؟

trim یک فرمان مخصوص ssd است که به سیستم عامل اجازه می‌دهد بلاک‌های داده حذف شده را به حافظه اطلاغ دهد تا آماده نوشتن مجدد شوند. این فرایند باعث افزایش سرعت و طول عمر اس اس دی می‌شود. در مقابل deftag مربوط به hdd است و با کنار هم قرار دادن تکه‌های فایل، سرعت دسترسی را در هاردهای مکانیکی بهبود می‌دهد. trim برای اس اس دی ضروری و defrag برای hdd.

• از کجا بفهمیم trim در ویندوز فعال است یا نه؟

برای بررسی وضعیت trim در ویندوز کافی است CMD را با دسترسی ادمین باز کرده و این دستور را وارد کنید: 

fsutil behavior query DisableDeleteNotify اگر پاسخ برابر با DisableDeleteNotify=0 باشد، یعنی trim فعال است. اگر ۱ باشد یعنی غیرفعال است.

• فعال نبودن trim چه مشکلی ایجاد می‌کند؟

اگر ssd trim غیرفعال باشد. فایل‌های حذف شده همچنان در حافظه باقی می‌مانند و ssd نمی‌داند که می‌تواند آن بلاک ها را پاک کند. این باعث می‌شود که در زمان نوشتن اطلاعات جدید، عملکرد اس اس دی به شدت افت کند و حتی در طولانی مدت عمر آن کاهش یابد.